Xuất khẩu thủy sản hướng tới mốc 11 tỷ USD năm 2025

Xuất khẩu thủy sản 10 tháng đầu năm 2025 ghi nhận lạc quan với mức tăng 15% so với cùng kỳ, lên hơn 9,5 tỷ USD, bất chấp những tác động do ảnh hưởng bởi thuế đối ứng. Điều này đặt ra kỳ vọng về kết quả 11 tỷ USD xuất khẩu thủy sản trong năm nay.

Mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng vượt trội

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tôm tiếp tục giữ vai trò đầu tàu khi 10 tháng đạt trên 3,9 tỷ USD. Ngoài tôm thẻ và tôm sú duy trì tăng ổn định, tâm điểm của năm nay là tôm hùm với mức tăng trưởng bứt phá hiếm thấy (+134%), đạt hơn 712 triệu USD xuất khẩu.

Đây là sự bùng nổ xuất phát từ nhu cầu lớn của Trung Quốc & Hong Kong cho phân khúc tôm sống, tôm cao cấp, nhất là nhóm ẩm thực HORECA (khách sạn – nhà hàng – dịch vụ ăn uống/cà phê).

Cá tra là mặt hàng thủy sản xuất khẩu lớn thứ hai với kim ngạch khoảng 1,8 tỷ USD sau 10 tháng. Đáng chú ý, cá rô phi trở thành điểm sáng mới khi tăng tới 220% so với cùng kỳ, đạt 62 triệu USD. Mặt hàng này cũng được định hình là ngành hàng chiến lược tiềm năng của Việt Nam, với nhu cầu tăng tại Mỹ và nhiều nước châu Âu, VASEP cho biết.

Trong khi đó, cá ngừ duy trì ở mức khoảng 791 triệu USD xuất khẩu, giảm gần 4% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu nguyên liệu cá ngừ vằn để chế biến cá hộp và xung đột tại Trung Đông tiếp tục làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Một số doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất hoặc chuyển hướng sang sản phẩm loin để tiết giảm chi phí.

Trái lại, nhóm mực và bạch tuộc đã có sự phục hồi rõ rệt, đưa tổng kim ngạch 10 tháng vượt 627 triệu USD. Nhu cầu tại thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ đã cải thiện mạnh, đặc biệt với sản phẩm đông lạnh phục vụ chế biến.

Chả cá và surimi cũng gây chú ý khi 10 tháng đạt tới 291 triệu USD, tăng 24% so với cùng kỳ, trở thành một trong những ngành hàng tăng trưởng mạnh.

Các thị trường xuất khẩu chính

Theo VASEP, Trung Quốc & Hong Kong tiếp tục là “điểm tựa quan trọng” của ngành thủy sản Việt Nam trong năm 2025. Tính đến hết tháng 10/2025, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này đã vượt 2 tỷ USD, tăng hơn 32% so với cùng kỳ, đặc biệt tăng mạnh ở các mặt hàng tôm hùm, cá biển và cua sống.

Nhu cầu tiêu thụ thủy sản tươi sống trong dịp cuối năm đang mở ra dư địa tăng trưởng đáng kể cho doanh nghiệp Việt Nam.

Trái lại, thị trường Mỹ bước vào giai đoạn nhiều biến động. Dù tính chung 10 tháng xuất khẩu thủy sản sang Mỹ vẫn tăng so với cùng kỳ, đạt khoảng 1,66 tỷ USD, nhưng xu hướng giảm đã bắt đầu rõ rệt từ quý 3/2025 do thuế đối ứng 20% áp dụng từ tháng 8.

Các nhóm hàng tôm và cá tra – vốn chiếm tỷ trọng lớn – đều giảm trong tháng 9 và tháng 10 vì nhiều doanh nghiệp chủ động điều chỉnh lượng hàng để tránh rủi ro thua lỗ.

Bên cạnh đó, các thách thức khác như thuế chống bán phá giá tôm và Đạo luật Bảo vệ động vật biển có vú (MMPA) dự kiến ảnh hưởng trực tiếp đến hải sản khai thác từ đầu năm 2026, khiến thị trường trở thành “điểm nóng rủi ro” của ngành.

Tại Nhật Bản, quốc gia này tiếp tục ghi nhận sự hồi phục nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam với kim ngạch gần 1,45 tỷ USD trong 10 tháng. Mức tăng chủ yếu nhờ tiêu thụ mạnh mặt hàng tôm, mực, cá biển và cua.

Với việc nới lỏng một số rào cản kỹ thuật đối với thủy sản nuôi trồng của Việt Nam, thị trường EU tiếp tục tăng trưởng tốt với 985 triệu USD trong kỳ. Kim ngạch xuất khẩu sang Hàn Quốc cũng tăng hai con số, lên 725 triệu USD nhờ nhu cầu cao với mực bạch tuộc và surimi.

VASEP cho rằng, dù quý 3/2025 xuất hiện dấu hiệu chững lại do ảnh hưởng của thuế đối ứng, các nhóm thủy sản chủ lực vẫn duy trì được sức bật tốt và tạo nền tảng để xuất khẩu cả năm cán mốc 11 tỷ USD.

Nhìn chung cả năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi thuế đối ứng của Mỹ còn kéo dài, tác động từ MMPA và khả năng EU tiếp tục duy trì thẻ vàng IUU. Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam còn đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ Ấn độ, Ecuador, Indonesia.

Trong bối cảnh đó, VASEP khuyến nghị, doanh nghiệp phải chủ động tái cơ cấu thị trường, phát triển mạnh sản phẩm giá tị gia tăng, đầu tư công nghệ chế biến và tăng tiêu chuẩn bền vững để duy trì tăng trưởng dài hạn.

Nguồn: mekongasean.vn