Ngành tôm Việt Nam bứt phá, hướng tới mục tiêu xuất khẩu 3,8 tỷ USD năm 2025
Bắt nhịp xu hướng thị trường, ngành tôm Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế chủ lực. Các doanh nghiệp nuôi, sản xuất và chế biến tôm trong nước đang thích ứng linh hoạt trước sự chuyển dịch của thị trường tôm toàn cầu. Đáng chú ý, nhóm sản phẩm tôm giá trị gia tăng hiện chiếm 30% – 40% tổng sản lượng xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị, tăng sức cạnh tranh và củng cố vị thế của ngành tôm Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong 9 tháng đầu năm đạt 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ. Con số này không chỉ khẳng định sự phục hồi mạnh mẽ của ngành, mà còn cho thấy năng lực thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp Việt trước biến động của thị trường toàn cầu. Đáng chú ý, tôm – mặt hàng xuất khẩu chủ lực – tiếp tục ghi dấu ấn nổi bật. Riêng tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 410 triệu USD; lũy kế 9 tháng chạm mốc 3,38 tỷ USD, tăng 20,3% so với cùng kỳ. Đây là minh chứng rõ rệt cho sức bật và tiềm năng tăng trưởng bền vững của ngành tôm Việt Nam trong thời gian tới.
Dự báo cả năm 2025, xuất khẩu tôm Việt Nam có thể đạt 3,6 – 3,8 tỷ USD, cho thấy đà tăng trưởng ổn định của ngành dù đang phải đối mặt với nhiều rào cản thương mại. Động lực chủ yếu đến từ nhu cầu vững vàng tại các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, EU, cùng sự mở rộng đơn hàng tại các khu vực trọng điểm. Đáng chú ý, thị trường Mỹ – dù đang áp dụng đồng thời ba loại thuế quan (thuế đối ứng, thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp) – vẫn duy trì vai trò là thị trường nhập khẩu quan trọng, chiếm 28% tổng kim ngạch tôm Việt Nam trong 8 tháng đầu năm. Điều này tiếp tục khẳng định sức cạnh tranh và khả năng thích ứng của doanh nghiệp tôm Việt Nam trên bản đồ thương mại quốc tế.
Theo VASEP, Việt Nam đang nổi lên như trung tâm chế biến tôm giá trị gia tăng hàng đầu thế giới. Nhiều sản phẩm mà các đối thủ như Ấn Độ hay Ecuador chưa thể sản xuất, thì các chuỗi siêu thị tại Mỹ vẫn ưu tiên nhập khẩu từ Việt Nam. Thành công này không chỉ đến từ chất lượng đạt chuẩn quốc tế, mà còn nhờ uy tín lâu năm của ngành, giúp tôm Việt Nam vượt qua cạnh tranh khốc liệt và khẳng định vững chắc vị thế trên thị trường toàn cầu.
Vượt qua thách thức để nắm bắt cơ hội
Thị trường tôm toàn cầu đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ nguyên liệu thô sang các sản phẩm giá trị gia tăng. Bắt kịp xu hướng này, các doanh nghiệp sản xuất và chế biến tôm Việt Nam đã thể hiện sự thích ứng linh hoạt, khi các sản phẩm giá trị gia tăng hiện chiếm 30–40% tổng sản lượng xuất khẩu. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, ngành tôm vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức: các chính sách thuế quan phức tạp, áp lực cạnh tranh từ các quốc gia như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Ecuador… đang tạo sức ép không nhỏ lên các doanh nghiệp trong nước.
Để đạt mục tiêu xuất khẩu 3,8 tỷ USD, Việt Nam đang định hướng phát triển theo chiến lược xanh, xem đây là chìa khóa cho tăng trưởng bền vững. Trong bối cảnh người tiêu dùng toàn cầu ngày càng ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường, việc chuyển đổi sang chuỗi nuôi trồng xanh và kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn nâng cao sức cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát chặt chẽ chất lượng con giống, thức ăn, nguồn nước và xử lý chất thải, nhằm giảm thiểu tác động môi trường và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe. Đây chính là hướng đi chiến lược, giúp ngành tôm Việt Nam tiếp tục vươn xa trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.
Để duy trì đà tăng trưởng bền vững, bên cạnh sự đồng hành của các cơ quan quản lý, ngành tôm cần chủ động theo dõi sát sao biến động thị trường và chính sách thương mại, từ đó kịp thời điều chỉnh chiến lược phát triển. Việc tái cơ cấu thị trường xuất khẩu theo hướng vừa củng cố các thị trường truyền thống, vừa mở rộng sang khu vực ASEAN, Trung Đông và các thị trường ngách trở nên đặc biệt quan trọng. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần đa dạng hóa danh mục sản phẩm và nâng cao giá trị gia tăng, nhằm đáp ứng tốt hơn xu hướng tiêu dùng toàn cầu và củng cố vị thế cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Song song với đó, việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ trong nuôi trồng và chế biến, cùng với việc phát triển thương hiệu quốc gia thông qua các kênh ẩm thực cao cấp và thương mại điện tử, sẽ là những bước đi chiến lược, giúp ngành thủy sản Việt Nam nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế trong thời gian tới.
Về phương diện thị trường, các doanh nghiệp cần chủ động tái cơ cấu danh mục xuất khẩu và giảm sự phụ thuộc vào một thị trường duy nhất nhằm hạn chế rủi ro. Việc đồng thời khai thác các thị trường CPTPP, EU và Trung Quốc sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho tăng trưởng dài hạn và ổn định của ngành tôm Việt Nam.
Nguon: Thuysanvietnam.com.vn
